Miejskie pasieki Lublina
Ernest Stawiarz
Lubelszczyzna ma długie tradycje pszczelarskie. Od kilkunastu lat pszczoły zadomowiły się także w mieście. W Lublinie znajduje się największy miejski kompleks przyrodniczo-edukacyjny, a także pasieki uczelniane.
Pszczoły miodne bardzo dobrze funkcjonują w miejscach, gdzie nie mają problemu z pokarmem. Różnorodność zieleni miejskiej, na którą składają się drzewa i krzewy w parkach, na skwerach, pasy zieleni, a także specjalnie zakładane łąki kwietne i ogrody na dachach budynków, zapewnia pszczołom ciągłość bazy pokarmowej od wczesnej wiosny do późnej jesieni. Cennym źródłem pożytku w miastach są także kwietniki, rośliny sadzone w donicach na balkonach, a także chwasty. Nektar, pyłek czy spadź, które pszczoły z nich zbierają, uważane są za ekologiczne. Coraz więcej dużych aglomeracji miejskich w Polsce decyduje się na założenie choćby niewielkich pasiek, które najczęściej sytuowane są na dachach galerii handlowych, hoteli oraz innych budynków użyteczności publicznej.
Pasieka miejska daje możliwość bezpośredniego obcowania człowieka z przyrodą, jest służy też powiększeniu populacji naturalnych zapylaczy. Istnienie pasiek ma także wymiar edukacyjny, ponieważ oswaja mieszkańców miasta z pszczołami, popularyzuje wiedzę na temat życia i znaczenia pszczół w środowisku, uwrażliwia na problem ich masowego wymierania na skutek zagrożeń cywilizacyjnych. Funkcjonowanie pasieki miejskiej pozwala także na pozyskanie pewnej ilości miodu, który uważany jest za bardziej czysty (ekologiczny) w porównaniu z pozyskanym z terenów rolniczych, poddawanych chemizacji w celu ochrony roślin uprawnych.
Do pasiek miejskich powinno się wybierać rasy pszczół (matki pszczele) cechujące się łagodnością i umiarkowanym rozwojem. Głównym problemem, który może doprowadzić do konfliktu pszczół z otoczeniem jest wzmożona obronność pszczół oraz skłonność do rojenia.
Do dziś nie ma jednak przepisów prawnych regulujących kwestię pasiek miejskich, które obowiązywałyby na terenie całego kraju. Poszczególne miasta normują funkcjonowanie pasiek uchwałami samorządu. W Lublinie obowiązuje Uchwała nr 729/XXII/2020 Rady Miasta Lublin z dnia 15 października 2020 r. w sprawie Regulaminu utrzymania czystości i porządku na terenie miasta Lublin.
Pasieka Uniwerystetu Przyrodniczego znajduje się w lubelskiej dzielnicy Felin
Lubelszczyzna od dawna była zagłębiem pszczelarskim, a pszczoły miodne to ważni mieszkańcy Lublina. Na terenie ścisłego centrum znajdują się trzy pasieki: na dachu Katolickiego Uniwersytetu Lubelskiego, Centrum Spotkania Kultur, a także galerii handlowej Tarasy Zamkowe (obecnie Vivo). Ponadto w obrębie granic administracyjnych miasta funkcjonuje duża pasieka Uniwersytetu Przyrodniczego, zlokalizowana w dzielnicy Felin oraz pasieka Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej na terenie Ogrodu Botanicznego.
Felińska pasieka, położona 11 km od centrum miasta, jest najstarsza, liczy 60 lat. Liczba rodzin waha w granicach 20-100. Pszczoły trzymane są w trzech rodzajach uli, w zależności od typu prowadzonej gospodarki pasiecznej. Bardzo dobre przygotowanie merytoryczne oraz praktyczne zespołu daje możliwość przeprowadzenia różnorodnych doświadczeń związanych z problematyką pszczelarską.
W 2016 roku, dzięki projektowi UL na KUL oraz konferencji Pszczoła w mieście powstała pierwsza pasieka w centrum Lublina, którą zlokalizowano na dachu budynku konwiktu księży studentów, należącego do KUL. W 2019 roku powiększono ją o teren zlokalizowany za kościołem akademickim. Obecnie pasieka liczy 13 uli pszczelich (trzy na dachu konwiktu i 10 za kościołem). Miodobrania przeprowadza się najczęściej cztery razy w sezonie. W pasiece ustawiono także naturalną kłodę oraz ulik dla pszczół samotnic. Źródłem pokarmu są m.in. kwiaty umieszczone w donicach ustawionych w strefie intensywnych lotów oraz rabaty kwietne zlokalizowane w strefie ekstensywnych lotów pszczół. Pasieka na dachu konwiktu nie jest udostępniana gościom, ogólnie dostępna jest część usytuowana za kościołem.
Pasieka KUL przy kościele akademickim
W 2016 roku powstała również pasieka na dachu Centrum Spotkania Kultur, która razem z pracownią pszczelarską i salą edukacyjną stanowi kompleksowy projekt przyrodniczo-edukacyjny, największy i najbardziej znany w Polsce. Lokalizacja nie była przypadkowa, nie bez znaczenia okazało się sąsiedztwo Ogrodu Saskiego, poza tym dach CSK został obsadzony drzewami i krzewami oraz roślinami miododajnymi. Stacjonuje na nim obecnie ok. 20 pni pszczelich; nie wyklucza się możliwości powiększenia pasieki. Miodobrania prowadzone są najczęściej 2-3 razy w sezonie, a uzyskany od pszczół miód można nabyć w pobliskim sklepiku. Na teren pasieki można wejść codziennie.
Od pięciu lat funkcjonuje mała, licząca cztery pnie, pasieka na dachu galerii handlowej Vivo, w otoczeniu łąki kwietnej (na dachu) oraz pobliskich ogródków działkowych. Pszczoły chowają się w niej dobrze, a dla mieszkańców raz w sezonie przeprowadza się tzw. miodobranie pokazowe. Chociaż rodzin jest zaledwie kilka pozyskuje się od nich znaczące ilości miodu.
W odległości 5 km od centrum miasta, na terenie Ogrodu Botanicznego, znajduje się pasieka należąca do UMCS. Licząca pięć rodzin pszczelich, została założona w sierpniu 2021 roku, głównie w celu edukacyjnym. Na jej teren mogą wejść tylko grupy zorganizowane pod opieką pracownika Ogrodu.
