Styczeń 2021
Szanowni Czytelnicy,
idzie nowe… wchodzimy w 2021… niech będzie zdrowy, niepandemiczny, szczęśliwy, także dla naszych pszczół.
Sporo tego nowego zbiegło nam się u progu: nowy rok, nowa szata graficzna „Pszczelarstwa”, nowe działy… Na początek: styczeń w pasiece. Każdego miesiąca zajrzymy tam z Markiem Podlewskim, doświadczonym pszczelarzem, który od ponad dwudziestu lat dzieli się z uczestnikami kursów, szkoleń, warsztatów wiedzą nie tylko teoretyczną, ale i praktyczną.
Czy niedźwiedź to inaczej miodojad? W nowym roku rozpoczynamy także cykl artykułów językoznawczych, poświęconych słowom, które zawdzięczmy pszczołom. Zapraszamy również na wędrówki pod hasłem: z pszczołą w herbie, do miast, które jej wizerunek wzięły sobie za znak rozpoznawczy...
A na koniec zgadywanki z pszczołą w roli głównej: dla zwycięzcy – kwartalna prenumerata „Pszczelarstwa”. Tyle nowości. A co poza tym? Jak zwykle w każdym numerze, piszemy przede wszystkim o tym, co ważne dla zdrowia pszczół, tym razem – o wirusach, pestycydach, probiotykach…
PS
Okładka „Pszczelarstwa”, szczególnie winieta, jest ukłonem w stronę początków pisma, czasów lat 50., dobrej polskiej szkoły grafików. Z tego okresu pochodzi także wizerunek pszczoły, która przez lata była charakterystycznym elementem okładki. Powracamy do dobrych tradycji.
Krystyna Pohorecka
- Opracowanie graficzne: Monika Karvazy
- Liczba stron: 50
- ISSN: 0478-7080
Cena wersji papierowej:
5,00 zł
W styczniu:
GOSPODARKA PASIECZNA
- STYCZEŃ W PASIECE
Marek Podlewski
Zima w pasiece jest okresem wyjątkowym. Wszystko, co było do zrobienia powinniśmy wykonać w miesiącach letnich, po ostatnim miodobraniu – od połowy lipca do połowy września. W styczniu podstawowym obowiązkiem pszczelarza jest zapewnienie pszczołom spokoju.
CHOROBY • SZKODNIKI • ZATRUCIA
- WIRUSY PSZCZOŁY MIODNEJ (2): JAK ZAKAŻAJĄ SIĘ PSZCZOŁY
dr hab. Zbigniew Lipiński
Wirusy są zagrożeniem dla wszystkich organizmów żywych, w tym owadów. O skali ryzyka jakie niosą najlepiej świadczy fakt, że wirusy chorobotwórcze dla pszczół miodnych występują powszechnie także u innych stawonogów, zarówno błonkoskrzydłych, jak i niebłonkoskrzydłych, a nawet pajęczaków Varroa destructor. Pszczoły miodne, które prowadzą społeczny tryb życia i żyją w nieporównywalnie większym stłoczeniu niż ludzie, są szczególnie narażone na szybkie wzajemne przekazywanie wirusów. Poziome (horyzontalne) oraz pionowe (wertykalne) przenoszenie wirusów odbywa się, zarówno w samych rodzinach, jak i między nimi w pasiekach, między pasiekami, na trutowiskach itp. Transmisja, czyli przenoszenie wirusów oznacza wniknięcie wirionów do organizmu niezakażonej pszczoły. - NATURALNE A SZTUCZNE, DOBRE A ZŁE
Jakub Jaroński
Wszystko jest trucizną i nic nie jest trucizną: tylko od dawki zależy czy coś jest szkodliwe. Ta myśl Paracelsusa najlepiej oddaje istotę rzeczy. Czy zatem naturalne zawsze oznacza zdrowsze? Czy jest synonimem dobrego? Spróbujmy uporządkować pojęcia związane z pestycydami stosowanymi także w pszczelarstwie.
POŻYTKI I ZAPYLANIE
- LIPA SZEROKOLISTNA I GATUNKI POKREWNE
Marek Pogorzelec
Lipa szerokolistna to drugi z naszych rodzimych gatunków lip. Jest drzewem długowiecznym, osiągającym majestatyczne rozmiary. Przez Polskę przebiega północna granica naturalnego zasięgu tego gatunku. Jest on zróżnicowany morfologicznie, co stwarza ogrodnikom możliwość wyselekcjonowania drzew o ciekawym wyglądzie, a dendrologom komplikuje ocenę przynależności do gatunku.
PUNKT WIDZENIA
- DZIKO ŻYJĄCE RODZINY PSZCZOŁY MIODNEJ: ZAGROŻENIA NADZIEJE (2)
Bartłomiej Maleta
Pszczoła miodna potrzebuje wolności i nie musi mieć nad sobą nadzorcy w postaci pszczelarza. Czy ma jednak potencjał, by w czasach warrozy stworzyć dziką populację i przetrwać, a jeżeli tak, to w jakich warunkach? Czy dziko żyjące rodziny pszczele są zagrożeniem dla pasiek? W tym odcinku o eksperymencie przeprowadzonym na Gotlandii, którego celem było sprawdzenie, czy roztocze Varroa destructor są w stanie unicestwić populację pszczół, jeżeli nie będzie ona wspomagana żadnymi kuracjami.
PRODUKTY PSZCZELE
- O PRZERÓBCE WOSZCZYNY I WOSKU
dr Artur Kania
Wosk o naturalnym składzie, barwie, zapachu to surowiec poszukiwany i coraz droższy. Tylko produkt pozbawiony toksycznych związków jest bowiem pełnowartościowy nie tylko w pszczelarstwie, ale również lecznictwie. Zanieczyszczenia można usunąć domowymi sposobami.
OPINIE • RADY • ODPOWIEDZI
- PROBIOTYKI A ZDROWIE PSZCZÓŁ
Piotr Nowotnik
Coraz częściej do poprawiania kondycji i zdrowia pszczół wykorzystuje się w pszczelarstwie probiotechnologię czy biotechnologię. Preparaty probiotyczne mogą okazać się skuteczną bronią przeciw patogenom powodującym infekcje w pasiekach. - PYTANIA DO PSZCZELARZA
dr Dariusz Karwan
W tym numerze Autor odpowiada na pytania Czytelników: Co to jest mleczko pszczele? Czy pszczoły mają warstwę tłuszczu? Czym odżywia się Varroa destructor?
ENTOMOLOGIA ETYMOLOGA
- DLACZEGO PSZCZOŁA NAZYWA SIĘ PSZCZOŁA?
dr hab. Piotr Gąsiorowski
Wśród słów, których używamy w polszczyźnie i innych językach indoeuropejskich, jest kilka nazw owadów odziedziczonych po dalekich przodkach. Niektóre z nich utrwaliły się szczególnie skutecznie. Należą do nich np. polskie słowa mrówka, osa i szerszeń, a nawet pchła. Przed tysiącami lat brzmiały one nieco inaczej, ale mimo zmian, jakim ulegała ich forma, są to nadal te same słowa. Być może te owady były rozpoznawalne, ponieważ dawały się ludziom we znaki. Można by się spodziewać, biorąc pod uwagę znaczenie miodu w kulturze indoeuropejskiej, że nazwa owada tak pożytecznego i ważnego jak pszczoła miodna również kontynuuje nazwę praindoeuropejską. Tymczasem nic z tego. - NA SKRAJU PUSZCZY BIAŁEJ
Jerzy Gnerowicz
W Polsce jest prawie 2,5 tys. gmin, ale tylko 13 z nich ma herb z motywem pszczoły, ula czy innym, związanym z pszczelarstwem. Opowieść o symbolach pszczelarskich w herbach obywatelskich naszego kraju postanowiłem rozpocząć od herbu mazowieckiej gminy Rząśnik. czytaj więcej
WSPOMINAMY
- MIECZYSŁAW JANIK: NAUCZYCIEL, SPÓŁDZIELCA, SPOŁECZNIK
To nazwisko znają niemal wszyscy pszczelarze w Polsce. Jedni kojarzą je z Pszczelą Wolą, inni z lubelskim „Apisem”. I w jednym, i drugim przypadku pamięć przywodzi nam na myśl wielkie dokonania. To właśnie Mieczysław Janik stoi za sukcesami i marką zarówno jedynej w Polsce szkoły pszczelarskiej, jak i znanej na świecie spółdzielni produkującej miody pitne i pszczele. (red.) czytaj więcej
LUDZIE • MIEJSCA • WYDARZENIA
- PASIEKI PODCZAS PANDEMII: JAKI BYŁ ROK 2020?
dr Adriana Mirecka
Minął kolejny sezon pszczelarski. Wyjątkowy. Od marca żyjemy w stanie pandemii. Jaki okazał się dla pszczelarstwa? Podsumujmy go w najlepszym (tak! najlepszym) periodyku dla właścicieli pasiek i miłośników pszczół.
HETMANKI-ZGADYWANKI
- ZAGADKI
Przygotowała: Jadwiga Barbara Caban
Zapraszamy do zabawy. Przedstawiamy cztery zagadki przygotowane przez pszczelarkę Jadwigę Barbarę Caban (tylko ostatnia z nich nie jest anagramem). Pierwszy Czytelnik, który odgadnie wszystkie odpowiedzi i prześle je mailowo na adres: redakcja@miesiecznik-pszczelarstwo.pl otrzyma bezpłatną prenumeratę pisma na dowolny kwartał. Odpowiedzi w numerze 2/2021.
Zapraszamy do lektury ….