Styczeń 2021

W styczniu:

GOSPODARKA PASIECZNA

• STYCZEŃ W PASIECE
  Marek Podlewski
  Zima w pasiece jest okresem wyjątkowym. Wszystko, co było do zrobienia   powinniśmy wykonać w miesiącach letnich, po ostatnim miodobraniu – od połowy lipca do połowy września. W styczniu podstawowym obowiązkiem pszczelarza jest zapewnienie pszczołom spokoju.

CHOROBY • SZKODNIKI • ZATRUCIA

• WIRUSY PSZCZOŁY MIODNEJ (2): JAK ZAKAŻAJĄ SIĘ PSZCZOŁY
  dr hab. Zbigniew Lipiński
  Wirusy są zagrożeniem dla wszystkich organizmów żywych, w tym owadów. O skali ryzyka jakie niosą najlepiej świadczy fakt, że wirusy chorobotwórcze dla pszczół miodnych występują powszechnie także u innych stawonogów, zarówno błonkoskrzydłych, jak i niebłonkoskrzydłych, a nawet pajęczaków Varroa destructor. Pszczoły miodne, które prowadzą społeczny tryb życia i żyją w nieporównywalnie większym stłoczeniu niż ludzie, są szczególnie narażone na szybkie wzajemne przekazywanie wirusów. Poziome (horyzontalne) oraz pionowe (wertykalne) przenoszenie wirusów odbywa się, zarówno w samych rodzinach, jak i między nimi w pasiekach, między pasiekami, na trutowiskach itp. Transmisja, czyli przenoszenie wirusów oznacza wniknięcie wirionów do organizmu niezakażonej pszczoły.
• NATURALNE A SZTUCZNE, DOBRE A ZŁE
  Jakub Jaroński
  Wszystko jest trucizną i nic nie jest trucizną: tylko od dawki zależy czy coś jest szkodliwe. Ta myśl Paracelsusa najlepiej oddaje istotę rzeczy. Czy zatem naturalne zawsze oznacza zdrowsze? Czy jest synonimem dobrego? Spróbujmy uporządkować pojęcia związane z pestycydami stosowanymi także w pszczelarstwie.

POŻYTKI I ZAPYLANIE

• LIPA SZEROKOLISTNA I GATUNKI POKREWNE
  Marek Pogorzelec
  Lipa szerokolistna to drugi z naszych rodzimych gatunków lip. Jest drzewem długowiecznym, osiągającym majestatyczne rozmiary. Przez Polskę przebiega północna granica naturalnego zasięgu tego gatunku. Jest on zróżnicowany morfologicznie, co stwarza ogrodnikom możliwość wyselekcjonowania drzew o ciekawym wyglądzie, a dendrologom komplikuje ocenę przynależności do gatunku.

PUNKT WIDZENIA 

• DZIKO ŻYJĄCE RODZINY PSZCZOŁY MIODNEJ: ZAGROŻENIA NADZIEJE (2)
  Bartłomiej Maleta
  Pszczoła miodna potrzebuje wolności i nie musi mieć nad sobą nadzorcy w postaci pszczelarza. Czy ma jednak potencjał, by w czasach warrozy stworzyć dziką populację i przetrwać, a jeżeli tak, to w jakich warunkach? Czy dziko żyjące rodziny pszczele są zagrożeniem dla pasiek? W tym odcinku o eksperymencie przeprowadzonym na Gotlandii, którego celem było sprawdzenie, czy roztocze Varroa destructor są w stanie unicestwić populację pszczół, jeżeli nie będzie ona wspomagana żadnymi kuracjami.

PRODUKTY PSZCZELE

• O PRZERÓBCE WOSZCZYNY I WOSKU
  dr Artur Kania
  Wosk o naturalnym składzie, barwie, zapachu to surowiec poszukiwany i coraz droższy. Tylko produkt pozbawiony toksycznych związków jest bowiem pełnowartościowy nie tylko w pszczelarstwie, ale również lecznictwie. Zanieczyszczenia można usunąć domowymi sposobami.

OPINIE • RADY • ODPOWIEDZI

• PROBIOTYKI A ZDROWIE PSZCZÓŁ
  Piotr Nowotnik
  Coraz częściej do poprawiania kondycji i zdrowia pszczół wykorzystuje się w pszczelarstwie probiotechnologię czy biotechnologię. Preparaty probiotyczne mogą okazać się skuteczną bronią przeciw patogenom powodującym infekcje w pasiekach.
• PYTANIA DO PSZCZELARZA
  dr Dariusz Karwan
  W tym numerze Autor odpowiada na pytania Czytelników: Co to jest mleczko pszczele? Czy pszczoły mają warstwę tłuszczu? Czym odżywia się Varroa destructor?

ENTOMOLOGIA ETYMOLOGA 

• DLACZEGO PSZCZOŁA NAZYWA SIĘ PSZCZOŁA?
  dr hab. Piotr Gąsiorowski
  Wśród słów, których używamy w polszczyźnie i innych językach indoeuropejskich, jest kilka nazw owadów odziedziczonych po dalekich przodkach. Niektóre z nich utrwaliły się szczególnie skutecznie. Należą do nich np. polskie słowa mrówka, osa i szerszeń, a nawet pchła. Przed tysiącami lat brzmiały one nieco inaczej, ale mimo zmian, jakim ulegała ich forma, są to nadal te same słowa. Być może te owady były rozpoznawalne, ponieważ dawały się ludziom we znaki. Można by się spodziewać, biorąc pod uwagę znaczenie miodu w kulturze indoeuropejskiej, że nazwa owada tak pożytecznego i ważnego jak pszczoła miodna również kontynuuje nazwę praindoeuropejską. Tymczasem nic z tego.
• NA SKRAJU PUSZCZY BIAŁEJ 
  Jerzy Gnerowicz
  W Polsce jest prawie 2,5 tys. gmin, ale tylko 13 z nich ma herb z motywem pszczoły, ula czy innym, związanym z pszczelarstwem. Opowieść o symbolach pszczelarskich w herbach obywatelskich naszego kraju postanowiłem rozpocząć od herbu mazowieckiej gminy Rząśnik. czytaj więcej

WSPOMINAMY

• MIECZYSŁAW JANIK: NAUCZYCIEL, SPÓŁDZIELCA, SPOŁECZNIK
  To nazwisko znają niemal wszyscy pszczelarze w Polsce. Jedni kojarzą je z Pszczelą Wolą, inni z lubelskim „Apisem”. I w jednym, i drugim przypadku pamięć przywodzi nam na myśl wielkie dokonania. To właśnie Mieczysław Janik stoi za sukcesami i marką zarówno jedynej w Polsce szkoły pszczelarskiej, jak i znanej na świecie spółdzielni produkującej miody pitne i pszczele. (red.) czytaj więcej

LUDZIE • MIEJSCA • WYDARZENIA

• PASIEKI PODCZAS PANDEMII: JAKI BYŁ ROK 2020?
  dr Adriana Mirecka
  Minął kolejny sezon pszczelarski. Wyjątkowy. Od marca żyjemy w stanie pandemii. Jaki okazał się dla pszczelarstwa? Podsumujmy go w najlepszym (tak! najlepszym) periodyku dla właścicieli pasiek i miłośników pszczół.

HETMANKI-ZGADYWANKI

• ZAGADKI
  Przygotowała: Jadwiga Barbara Caban
  Zapraszamy do zabawy. Przedstawiamy cztery zagadki przygotowane przez pszczelarkę Jadwigę Barbarę Caban (tylko ostatnia z nich nie jest anagramem). Pierwszy Czytelnik, który odgadnie wszystkie odpowiedzi i prześle je mailowo na adres: redakcja@miesiecznik-pszczelarstwo.pl otrzyma bezpłatną prenumeratę pisma na dowolny kwartał. Odpowiedzi w numerze 2/2021.

Zapraszamy do lektury ….